„Kalwarię ponad wszystkie góry ze względu na jej rozgłos i sławę stawiam i księciem innych gór ją mianuję, jako też jest. (…) W ziemi sandomierskiej w pobliżu miasta Opatowa wznosi się góra Kalwaria, skrzepła z prawie zawsze tu panującego zimna i otoczona częstymi mgłami, deszczami......
(Legendy Świętokrzyskie, Jerzy Stankiewicz – KAW 1988) Podania przekazują, ze w Górach Świętokrzyskich od dawna zamieszkiwały czarownice, które różne czary czynić umiały. Poczesne miejsce zajmuje w tych podaniach Łysa Góra, ubarwiona fantastycznymi legendami o sabatach wiedźm, które zlatują się tu na miotłach, unoszących się dzięki......
„Dąbrówka chcąc chwałę bożą w Polszcze rozmnożyć, iakoby młode szczepie, szukaiąc mieysca godnego ku budowaniu kościoła. Spodobało się iey mieysce iedno, Lysa gora wezwane od zamku Lysiec, który na niey był, ktory też tak zwano, iż się z daleka bielał. Na tym zamku pani iedna......
(Legendy Świętokrzyskie , Jerzy Stankiewicz – KAW 1988) Było to za panowania Bolesława Chrobrego. Król zaprosił do Polski królewicza węgierskiego Emeryka. Młodzieniec, jak to było w zwyczaju, przed daleką podróżą poprosił ojca – Stefana, króla Węgier – o błogosławieństwo. Król na pożegnanie zawiesił na szyi......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Góry Świętokrzyskie to siedlisko czarownic i diabłów, a że ci szkodzą ludziom, więc dla ochrony, od czasów wiary św. przez Mieszka I przyjętej i naród Polski w 966 r. budowano wokół kaplice,......
Działo się to w XIII wieku, kiedy Polskę najeżdżali Tatarzy. Sandomierz trzykrotnie bronił się przed nimi. Po drugim najeździe mimo zniszczeń miasto odbudowało się i wzmocniło wały i ostrokoły. Okazało się wkrótce, że nie daremnie. Tatarzy znowu podeszli pod miasto. Jednak tym razem nie udało......
Umilkły już dawno odgłosy rogów myśliwskich i psiej gonitwy. Miało się ku wieczorowi i zmrok powoli zaczął otulać odwieczną puszczę. Wiatr ucichł zupełnie. Ptaki kończyły już całodzienne trele i układały się do snu. Ostatnie promienie zachodzącego słońca barwiły jeszcze korony potężnych, rozłożystych dębów, strzelistych jodeł......
Kronika rodzinna Ossolińskich wspomina, że w sierpniu 1649 r. obudził straż zamkową niesamowity tętent koni. Gdy spojrzeli w dół z zamkowych murów, zamiast oddziału wojska zobaczyli tylko pojedynczego rycerza, w którym rozpoznali właściciela Krzyżtoporu, Krzysztofa Baldwina Ossolińskiego. Gdy otwarli bramę, nie zauważyli nikogo – postać......
Dawno, dawno temu mieszkańcy służebnej wsi Owczary hodowali dla potrzeb grodu duże stada owiec, które wypasali na rozległych błoniach rozciągających się między wspomnianą wsią a Buskiem. Wieśniakom żyło się dobrze i gdyby nie gadzina, która podstępnie porywała im owce, byliby zupełnie szczęśliwi. Bestia owa obrała......
Miejscowa legenda, rozpowszechniona wśród mieszkańców Chęcin, przypisuje założenie zamku – wbrew prawdzie historycznej – królowej Bonie. Prawdą jest to, że w zamku chęcińskim przechowywano pod strażą Włocha Brancaccia jej skarby. Po śmierci męża, Zygmunta I, królowa mieszkała tu przez pewien czas, oczekując zezwolenia od Zygmunta......
(Legendy Świętokrzyskie , Jerzy Stankiewicz – KAW 1988) Łysa Góra – w dawnych wiekach zwana Łyścem – druga co do wysokości w Górach Świętokrzyskich, dotąd pozostaje owiana mgłą tajemniczości. Za czasów pogańskich – jak podaje Jan Długosz – stała na niej świątynia trzech bożków :......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Pewien możny kupiec udał sie wozem po towar do Krakowa. A ponieważ droga daleka, kupiec chciał nabyć jak najwięcej materiału handlowego, by mu na dłuższy czas starczyło w sklepie. Toteż naładował pełen furgon i......
(Legendy Świętokrzyskie , Jerzy Stankiewicz – KAW 1988) Legenda o pielgrzymie Przy “drodze królewskiej”, prowadzącej z Nowej Słupi na Święty Krzyż, upamiętnionej wieloma pielgrzymkami króla Władysława Jagiełły i innych władców polskich, od wieków stoi tajemniczy posąg. Dotychczas nie wiadomo, skąd się wziął u......
Na Łysej Górze i Łysicy, co powtarza wiele podań ludowych, nocami zbierają się na sabat wiedźmy. Palą ogniska i warzą trucizny, które szkodzą ludziom i ich dobytkowi. Gdy kogut po północy zapieje, czarownice siadają na miotły i z wyciem wichru sfruwają z góry. Legenda ta......
(Legendy Świętokrzyskie , Jerzy Stankiewicz – KAW 1988) Na skraju Puszczy Jodłowej, w otoczeniu prastarych jodeł i wysokich paproci stoi klasztor pod wezwaniem Świętej Katarzyny. Jego mury wyrosły z podnóża górującej nad okolicą Łysicy. Wokół rozciąga się osnuta pieśnią prawieków puszcza, pełna majestatu i uroku.......
Bardzo dawno temu, na Łysicy i Łysej Górze stały dwie świątynie pogańskie, największe ponoć między Odrą i Wisłą. Dookoła rozciągały się ogromne bory jodłowo-bukowe. Na straży gontyny i kapłanów stały oddziały wojowników, bo świątynie te były już kilkukrotnie rabowane przez Jaćwingów. Gdy w gontynach odbywały......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Na cmentarzu przy kościele jest też druga cenna figura kamienna przedstawiająca postać kobiety w koronie, ze złożonymi rękami do modlitwy w długiej sukni, a pod jej stopami wąż trzymający w pysku jabłko. Figura ta......
Potop szwedzki zalał wówczas już całą Polskę. W tym czasie w Górach Świętokrzyskich grasowała banda zbójecka Poznera. I właśnie hersztowi bandy żołdacy szwedzcy porwali ukochaną. Ta strata tak boleśnie dotknęła Poznera, że w kościele św. Wojciecha w Kielcach poprzysiągł Szwedom zemstę. Postanowił również zerwać raz......
We wsi Dębno obok kościoła stoi figura, a na niej widnieje napis: “Rok 1906. Niech będzie błogosławiona pamięć Atlajdy Habdank, urodziwej dziewicy, córki dziedzica Dębna, która wróciła relikwie Drzewa Krzyża Świętego na Łysą Górę” Kim była owa Atlajda? Sięgnijmy do historii. W XIII i XIV......
Jan Długosz pod rokiem 1086 umieścił spis ośmiu świątyń fundowanych św. Idziemu przez księcia Władysława Hermana i jego rycerzy w podzięce za cudowne narodziny Bolesława. Wśród nich kronikarz umieścił kościół w Tarczku. Jest to piękna legenda i chociaż nie odpowiada rzeczywistości, to i tak niewielka kamienna......
Był rok 1727, kiedy to biskup krakowski Feliks Szaniawski sprowadził zegarmistrza nadzwyczaj w tej sztuce biegłego. Zlecił mu zrobienie zegara i umieszczenie go na szczycie nowo odbudowanej dzwonnicy kolegiackiej. Zegar miał wskazywać wiernym kiedy pora do pacierza klękać lub do pracy śpieszyć. Zegarmistrz zabrał się......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Jedna z legend głosi, że jest to posąg wojewody podlaskiego, rycerza sławnego i walczącego, który miał zabić biskupa ormiańskiego, za to, że biskup napomniał i ostrzegł go za złe obchodzenie się z poddanymi. Trapiony......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Władysław Jagiełło jadąc po chrzest i koronę, zatrzymał się w Słupi z całym orszakiem, a następnie z dygnitarzami litewskimi i polskimi udał się na Św. Krzyż. Tu zakonnicy oprowadzając i pokazując różne pamiątki przeszłości......
Kilkanaście kilometrów od Opatowa, we wsi Ujazd, stoją na płaskim wzniesieniu potężne mury zamku możnego rodu Ossolińskich. Dziś zamek jest już tylko ruiną, wzbudzającą podziw i zaciekawienie swoją wielkością i tajemniczością. Był to największy pałac magnacki w Polsce – przewyższał nawet Zamek Królewski w......
Pewna dziedziczka miała w swoim folwarku gospodynię, o której nikt nie wiedział że była czarownicą, że w każdy czwartek wieczorem nacierała pachy tajemną maścią, wsiadała na miotłę i leciała na Łysą Górę. W piątek o świcie wracała jak gdyby nigdy nic, i wykonywała pilnie......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Lud świętokrzyski opowiada legendę o żołnierzu, który zapalił w diable świeczkę i został bogaty. Jak głosi legenda, pewien żołnierz odłączywszy się od swojego oddziału po bitwie pod górą Chełmową z wojskiem Aleksandra......
Bardzo dawno temu, gdy jeszcze nie było pałacu w Kielcach ani w pobliskim Bodzentynie, ani klasztoru w Świętej Katarzynie i wsi u stóp góry – stał na Łysicy zamek. Zbudowany był z potężnych bloków skalnych i miał wyniosłe wieże. Mieszkała w nim młoda księżniczka,......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk W końcu XV wieku, za króla Aleksandra – syna Kazimierza Jagiellończyka grasowała przez dwadzieścia lat banda zbójecka pod wodzą kobiety, Barbary Rusinowskiej. Powodem do jej zbójeckiej specjalności i nieco precedensu, była zemsta. Ojciec......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Najwięcej osnuta jest legendą postać zbója Kaku, który śmiałymi wyczynami zbójeckimi postrach siał i wzbudzał lęk wśród ówczesnego społeczeństwa. Jedni go się nie bali, drudzy czuli strach przed słowem Kaku, a inni obawiali......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Podobną bandę złożoną z kilku odważnych druhów, której trzon tworzyli bracia Piorunowie i Kolbuszowie, zorganizował Zakuta Zarzycki. W roku 1800 napadli oni na dwór w Wilkowie, zrabowali mienie, a starca właściciela Janikowskiego zbili drągami żeliwnymi,......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk W roku 1825 grasowały na terenie świętokrzyskim liczne i różne bandy zbójeckie, siejące postrach w całej okolicy i dalszych miejscowościach. Ludzie terroryzowani żyli w ciągłym napięciu nerwowym, niepewni spokojnej nocy i oczekując......
Jak podaje legenda, gdzieś w murach zamku ukryte są obfite skarby. Skarby znajdują się za potrójnymi drzwiami: pierwsze są żelazne, drugie dębowe, a trzecie jesionowe z wyżłobionymi symbolami krzyża i topora. Na pierwszych drzwiach wiszą trzy klucze: żelazny – do żelaznych drzwi, srebrny – do......
Dawno temu w obecnej gminie Brody zapanował wielki smutek , ponieważ obfite, śmiertelne żniwo zbierała epidemia cholery. Zdesperowani ludzie bojąc się śmierci postanowili złożyć barbarzyńską ofiarę w zamian za ocalenie. Tak też zrobili w piwnicy karczmy, nad Zalewem Brodzkim, uwięziono na zawsze młodą, piękną dziewice......
Zebrał i opracował: ksiądz Walenty Ślusarczyk Pewien pielgrzym zwiedził wśród umartwień i trudów wiele krajów i miejsc sławnych słynących łaskami i cudami, usłyszawszy o Drzewie Krzyża Świętego postanowił jeszcze udać się na tą Kalwarią Świętokrzyską, aby tu oddać......
Kilkanaście km od Opatowa, we wsi Ujazd, stoją na płaskim wzniesieniu potężne mury zamku możnego rodu Ossolińskich. Dziś zamek jest już tylko ruina , wzbudzającą podziw i zaciekawienie swą wielkością i tajemniczością. Był to największy pałac magnacki w Polsce- przewyższał nawet Zamek Królewski w Warszawie.......